در جامعه اسلامی خانواده از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و قانون‌گذار به منظور برطرف‌شدن همه نیازهای افراد تشکیل‌دهنده خانواده برنامه‌ای مدون تدوین کرده است که البته خالی از اشکال هم نیست.
در رابطه با ارتباط والدین و فرزندان به دلیل اینکه یکی از وظایف والدین نسبت به فرزندان حفظ و نگهداری آنهاست بر اساس ماده 1168 قانون مدنی حضانت و نگهداری از فرزندان حق و تکلیف والدین معرفی شده و از آنجایی که پدر سرپرست خانواده محسوب میشود، هزینه‌های نگهداری از فرزندان نیز برعهده وی گذارده شده است.
اولاد تا چه زمانی مستحق دریافت نفقه هستند؟
در شرع و قانون سن معینی برای نفقه فرزندان در نظر گرفته نشده و عرفا مادام که اولاد دارای شغل و درآمد مشخص نباشد، پدر نسبت به پرداخت نفقه مسوولیت دارد. البته در نفقه فرزند دختر و پسر تفاوتی نیز وجود دارد و آن این است که برای نفقه فرزند دختر تا زمانی که دختر ازدواج نکرده یا به شرایط استقلال مالی نرسیده پرداخت همه مخارج و نفقات وی به عهده پدرش است، حال این ازدواج چه قبل از سن رشد دختر و چه بعد از آن باشد یعنی اگر دختری حتی به سن بالایی هم برسد و دارای استقلال مالی نباشد یا ازدواج نکرده باشد می‌تواند نفقه خود را از پدر بخواهد. در مورد نفقه پسران برخی معتقدند که به محض حلول سن رشد نفقه فرزند پسر قطع شده و پدر تکلیف شرعی در قبال وی ندارد، اما با توجه به وضعیت خاص اجتماعی و اقتصادی اکثریت اقشار جامعه و این که در شرایط فعلی اقتصادی و اجتماعی صرف حلول سن رشد نمی‌تواند موجب اثبات استقلال و عدم نیاز مادی فرزند پسر به پدر باشد، جوان در دوران خدمت سربازی و در صورت ورود به مراکز تحصیلی عالی و دانشگاهی نیز نیاز به حمایت مالی خانواده بخصوص پدر داشته و دادگاه با احراز شرایط قانونی برای این گونه فرزندان نیز ممکن است نفقه‌ای در نظر بگیرد.
ماده 1210 قانون مدنی، بلوغ را اماره رشد قرار داده است «هیچ‌كس را نمی‌توان بعد از رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون یا عدم رشدمحجور نمود مگر آن‌كه عدم رشد یا جنون او ثابت شده باشد.
آیا پرداخت نفقه از سوی پدر به طفل حاصل از رابطه راه نامشروع هم تعلق می گیرد؟
در مورد طفلی که از راه نامشروع به دنیا آمده، می‌توان گفت هرچند فرد زانی پدر قانونی طفل به حساب نمی‌آید، اما عرفا پدر آن تلقی میشود و کلیه تکالیف مربوط به پدر مثل گرفتن شناسنامه و پرداخت نفقه به عهده اوست.
قابلیت طرح دعوی از ناحیه فرزندان بالغ غیر رشید:
آیا اولاد غیررشید (قبل‌از 18 سالگی و یا قبل‌از صدور حكم رشد)كه به سن بلوغ رسیده از تحت حضانت پدر یا مادر خارج شده‌اند می‌توانند شخصاً برای مطالبه نفقه، طرح دعوی نمایند یا خیر؟
رشد برای دعوی مالی جزء شرایط اساسی است ولی در دعوای غیرمالی رشد ملاک نیست ماده 1208 ق .م تعریف غیر رشید : «غیر رشید‌كسی است‌كه تصرفات او در اموال و حقوق مالی خود عقلایی نباشد.»نفقه جزء «حقوق مالی» است.
ماده 1210 قانون مدنی، بلوغ را اماره رشد قرار داده است «هیچ‌كس را نمی‌توان بعد از رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون یا عدم رشدمحجور نمود مگر آن‌كه عدم رشد یا جنون او ثابت شده باشد.
رأی وحدت ... ماده210 ق.م‌كه علی‌القاعده رسیدن صغار به‌سن بلوغ را دلیل رشد قرارداده و خلاف‌آن‌را محتاج به اثبات دانسته ناظر به دخالت آنان در هر نوع امور مربوط به خود می‌باشد مگر در مورد امور مالی‌كه به حكم تبصره 2 ماده مرقوم مستلزم اثبات رشد است. به عبارت اخری صغیر پس از رسیدن به سن بلوغ و اثبات رشد می‌تواند نسبت به اموالی‌كه از طریق انتقالات عهدی یا قهری قبل از بلوغ مالك شده، مستقلاً تصرف و مداخله نماید و قبل از اثبات رشد از این نوع مداخله ممنوع است و بر این اساس نصب قیم به منظور اداره امور مالی و استیفاء حقوق ناشی از آن برای افراد فاقد ولی خاص پس از رسیدن به سن بلوغ و قبل از اثبات رشد هم ضروری است.
در صورت شکایت فرزند از پدر به دلیل عدم پرداخت نفقه ،چه میزان نفقه تعیین میشود؟
اگر فرزندی از پدر خود در دادگاه شکایت کرد و پدر پذیرفت تا نفقه فرزند را به او بدهد در رابطه با تعیین میزان نفقه دو راه حل وجود دارد یا اینکه پدر و فرزند باهم به توافق می‌رسند و یا اینکه تعیین میزان نفقه برعهده کار‌شناس است. کار‌شناس معمولا با توجه به وضعیت اجتماعی پدر (هرچه قدر وضع اجتماعی پدر بهتر باشد بالتبع میزان نفقه بیشتر خواهد بود) و نیازهای فرزند میزان نفقه را مشخص می‌کند که پدر موظف به پرداخت آن است.
در صورت وقوع اختلاف بین پدر و مادر چنانچه فرزندان حاضر به زندگی با پدر نباشند آیا پدر باز هم مکلف به پرداخت نفقه است؟
گرچه عدم اطاعت فرزندان از پدر موجب سقوط نفقه نیست ولی پدر مکلف به پرداخت نفقه فرزندان است.
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: حقوق خانواده ، نفقه ، ،
برچسب‌ها:
آمار
وب سایت: